Verwijdering van medicijnresten uit afvalwater met duurzaam geproduceerde actieve kool

‘Activate your Biomass’ als lokale, circulaire oplossing

Wat is de overeenkomst tussen een goede waterkwaliteit voor mens en milieu, snoeihout, medicijnresten in afvalwater en lokale circulaire oplossingen? Deze componenten komen allemaal bij elkaar in het concept ‘Activate your Biomass’. Een consortium van pioniers heeft dit concept ontwikkeld en voert nu een uitgebreide studie uit om de technisch-economische haalbaarheid in de praktijk vast te stellen.

Medicijnresten in afvalwater

In de afgelopen decennia is in Nederland veel geïnvesteerd in verdere verbetering van de afvalwaterzuivering, en met succes. Op veel punten is de kwaliteit van het effluent van rioolwaterzuiveringen sterk verbeterd. Toch blijven er nog stoffen achter die onvoldoende worden verwijderd. Het betreft een scala van verbindingen in relatief lage concentraties, waaronder medicijnresten. Ook al gaat het dan om lage concentraties, lozing is ongewenst, zoals mede ingegeven door de Europese Kaderrichtlijn Water. Een gekende manier om medicijnresten uit afvalwater te verwijderen is via dosering van actieve poederkool in het actiefslibproces op rioolwaterzuiveringen, in Nederland ook wel het PACAS-proces genoemd. De uitgewerkte poederkool wordt dan samen met het biologische slib afgevoerd naar de slibverwerking en -verbranding. Na diverse succesvolle pilotonderzoeken wordt het proces dit jaar als eerste op bedrijfsschaal geïntroduceerd op de rioolwaterzuivering in Leiden. Mogelijk bezwaar vanuit oogpunt van duurzaamheid is dat een groot deel van de gangbare poederkooltypen zijn geproduceerd uit fossiele grondstoffen zoals turf, bruinkool of steenkool.

Actieve kool uit lokaal kap- en snoeihout, ‘Activate you Biomass’

De organisatie P4S in Almere heeft vergaande plannen om pellets te produceren uit kap- en snoeihout, dat lokaal in grote hoeveelheden beschikbaar is. De gedachte is om deze vervolgens als grondstof voor actieve koolproductie in te zetten. Naar verwachting kan langs deze weg een kwaliteit poederkool worden geproduceerd die geschikt is voor de verwijdering van medicijnresten in rioolwaterzuiveringen. Dit zou mede tegemoetkomen aan eerder genoemd bezwaar ten aanzien van de duurzaamheid bij veel gangbare poederkooltypen.

Het belang van waterkwaliteit

‘Activate your biomass’ kijkt verder dan alleen medicijnresten, maar ook naar residuen van bestrijdingsmiddelen, PFAS en vele andere componenten. Samengevat spreken we van ‘opkomende stoffen’. Lozing van deze stoffen kan – ook bij betrekkelijk lage concentraties – leiden tot schadelijke effecten op het ecosysteem, en is bezwaarlijk voor de drinkwatervoorziening. Immers, rond 40% van het Nederlandse drinkwater wordt gewonnen uit bronnen die geheel of gedeeltelijk uit oppervlaktewater bestaan. Algemeen is het beleid erop gericht vervuiling zoveel mogelijk bij de bron aan te pakken. Gebruik van actieve poederkool, geproduceerd uit lokaal beschikbaar kap- en snoeihout, kan in dit kader een krachtige methode zijn voor aanpak bij de bron, en anders op de rioolwaterzuivering. Vanzelfsprekend moet het concept ‘Activate your Biomass’ nog goed worden onderzocht voordat het in praktijk kan worden gebracht. De lopende technisch-economische haalbaarheidsstudie zal meer duidelijkheid geven. Naar verwachting zijn de resultaten dit jaar kort na de zomer bekend.

Over de initiatiefnemers

De initiatiefnemers hebben zich verenigd in een consortium, dat in alfabetische volgorde bestaat uit de volgende partijen.

• Allied Waters (www.alliedwaters.com): specialist in circulaire oplossingen met en voor de watersector
• AquaMinerals (www.aquaminerals.com): specialist in het ‘upcyclen’ van reststromen van haar participanten in de watersector (werkt samen met de Energie- & Grondstoffenfabriek)

• P4S (www.p4salmere.nl): organisatie voor ‘upcycling’ van biogrondstoffen, met name kap- en snoeihout
• Waterschap Zuiderzeeland (www.zuiderzeeland.nl): verantwoordelijke voor het waterbeheer en de zuivering van afvalwater in de provincie Flevoland

Interesse?

Als je meer wilt weten van ons initiatief, neem dan contact op via secretariataw@alliedwaters.com of direct met een van de andere consortiumleden. Heb je als drinkwaterbedrijf of waterschap zelf kap- en snoeihout beschikbaar, neem ook dan gerust contact op.